پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی

ازخطرناک‌ترین فاضلاب‌های شهری می توان به فاضلاب بیمارستانی اشاره کرد. وجود انواع میکرواورگانیسم های بیماری زا و انواع میکروب و باکتریهای خطرناک از جمله معضلات این نوع فاضلاب ها می باشد که در اثر تخلیه بدون طی شدن مراحل تصفیه فاضلاب وارد محیط زیست شده و موجب انتشار انواع بیمای ها می‌شود. یکی از مهم ترین مصرف کنندگان آب در طی روز بیمارستان ها هستند که به دلیل توسعه حوزه پزشکی تولید فاضلاب بیمارستان به چند برابر افزایش پیدا کرده است. فاضلاب بیمارستان ها (Hospital wastwater) حاوی مقادیر زیادی عوامل خطرناک و آلاینده است که قبل از رها کردن این فاضلاب در محیط زیست باید توسط پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان تصفیه شوند تا از این طریق بتوان از ورود مواد عفونت زا در محیط زیست پیشگیری کرد و به حفاظت از محیط زیست کمک کرد.

فاضلاب بیمارستانی

به ترکیبی از پسماند های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در آب، فاضلاب گفته می شود. فاضلاب های تولید شده در تمامی واحدهای بیمارستان از جمله کمک های اولیه، اورژانس، اتاق عمل، آی سی یو، درمان دارویی، آزمایشگاه های بیولوژیکی و شیمیایی، رادیولوژی، بخش شستشوی لباس ها و ملحفه های بیمارستانی و نهارخوری در دسته فاضلاب بیمارستانی قرار می گیرد که اگر تصفیه آن ها صورت نگیرد، این فاضلاب ها تاثیر بدی بر محیط زیست و آب های زیر زمینی دارند.

مراحل تصفیه پساب بیمارستانی

در این بخش در خصوص مراحل سیستم تصفیه فاضلاب مربوط به روش سوم اشاره شده در بخش قبل راشرح دهیم. زیرا این روش، روشی کار آمد و مقرون‌به‌صرفه در تصفیه فاضلاب بیمارستانی محسوب می‌شود. مراحل آن به شرح زیر است:

مرحله تصفیه اولیه (Primary treatment stage):

در این مرحله از تصفیه فاضلاب بیمارستانی باید جامدات، ذرات چربی و روغن موجود در پساب بیمارستانی جدا شود. جداسازی این ذرات با استفاده از فیلترها و شفاف کننده های اولیه صورت می گیرد. در طی مدت زمانی که پساب به صورت راکد قرار دارد مواد جامد و معلق ته نشین می شوند و مواد سبک در بالای مخزن قرار می گیرند و مواد سنگین زا مخزن خارج می شوند. مواد سنگین و ته نشین شده به لجن اولیه معروفند که ۷۰-۶۰ درصد آن را ذرات جامد تشکیل می‌دهند.

مرحله تصفیه ثانویه  (Secondary treatment stage):

در مرحله تصفیه ثانویه باید از روش تصفیه بیولوژیکی استفاده شود تا مواد غیر آلی محلول به صورت محلول و کلوئیدی هستند حذف شوند. برای انجام این کار از باکتری ها استفاده می شود. پساب خارج شده از مخزن مرحله اول به یک مخزن هوادهی منتقل می شود و سپس از طریق  بلوئر ها، اکسیژن مورد نیاز برای فعالیت میکروب ها تامین می شود. پسابی که در این مرحله از پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی وارد شفاف کننده های ثانویه می شود تا مانند مرحله اول رسوب دهد و لجن ثانویه تشکیل شود. قسمتی از لجن ثانویه که از آن تولید شده است جهت تولید لجن فعال مورد بازیافت قرار می گردد. بعد از بازیافت لجن باقیمانده لجن با لجن اولیه به مخزن هضم انتقال پیدا می کند تا در نهایت دفع گردد. در این مرحله حدود ۹۰ درصد جامدات غیر آلی حذف می شوند.

مرحله تصفیه پیشرفته:

در مرحله تصفیه پیشرفته پساب بیمارستانی مواد جامد معلق و آلی که در مرحله دوم در پساب باقی ماندند و حذف نشدند را باید حذف کرد. در این مرحله یکسری میکروارگانیسم برای عمل هضم استفاده می شود که در مرحله ضد عفونی سازی حذف می شوند. بر اساس درجه پی اچ و میزان شفافیت پساب از ترکیبات مختلفی چون کلر، ازن، یو وی و غیره برای ضد عفونی استفاده می شود. در این مرحله می توان پساب را به فاضلاب شهری انتقال داد تا بیشتر مورد تصفیه قرار گیرند. یا مجددا می توان از پساب استفاده کرد و یا حتی آماده دفع به محیط زیست است.

دلایل استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی

همانطور که اشاره شد فاضلاب بیمارستانی حاوی مقادیر زیادی عوامل آلاینده و عفونت زا است که ترکیب آن با منابع آب زیر زمینی و سطحی سبب ایجاد خطرات زیادی برای محیط زیست و انسان می گردد به همین جهت تصفیه فاضلاب بیمارستانی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

هدف اصلی استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی، تصفیه فاضلاب خروجی تولید شده توسط بخش های مختلف بیمارستان است تا این فاضلاب منجر به آسیب رسانی به محیط زیست نشود. فاضلاب بیمارستانی اثر بسیار بدی روی سلامت موجودات مختلف می گذارد به همین جهت مدیریت صحیح فاضلاب بیمارستانی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

ویژگی‌های فاضلاب بیمارستانی

فاضلاب بیمارستانی ممکن است حاوی موارد زیر باشد:

•  مواد شیمیایی خطرناک، فلزات سنگین و ایزوتوپ های رادیو اکتیو
•  ویروس ها، باکتری ها و میکروب های خطرناک
• داروها و متابولیت ها
• پسماند داروها

کیفیت فاضلاب بیمارستانی توسط میزان TC، TP،TSS، BOD5، THBC و PH تعیین می گردد. در جدول زیر با توجه به حداقل و حداکثر این پارامتر ها کیفیت فاضلاب بیمارستانی مشخص شده است.

همچنین بررسی غلظت عناصری چون نیکل، کبالت، کروم، کادمیوم و روی و حداقل و حداکثر میزان این عناصر در چهل بیمارستان بررسی شد و در جدول زیر ارائه شد. به طور کلی در فاضلاب این بیمارستان ها میزان عناصر به صورت: آهن˂روی˂ مس˂کروم˂نیکل˂Pb˂Hg˂کبالت˂کادمیوم بود.

فاکتورهای مهم در طراحی سیستم پکیج فاضلاب بیمارستانی

سه فاکتور مهم در طراحی سیستم پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی:

1. حجم فاضلاب تولید شده: یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تهیه تصفیه فاضلاب بیمارستانی، حجم فاضلاب تولید شده است. حجم فاضلاب تولید شده در بیمارستان به تعداد بیماران، تعداد تخت‌ها، نوع بیمارستان، تعداد بخش‌های بیمارستان (رادیوتراپی، دندانپزشکی، عکسبرداری ) بستگی دارد. ۹۵ درصد آب ورودی به پساب تبدیل می‌شود که توسط سیستم پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی تصفیه می‌شود.
2. آنالیز کیفی فاضلاب بیمارستانی: با توجه به نوع آلودگی‌های موجود در پساب بیمارستانی، نیاز مبرم به وجود یک سیستم پیشرفته و مجهز جهت تصفیه فاضلاب بیمارستانی وجود دارد تا درجه پاک‌سازی و تصفیه فاضلاب به ۹۹ درصد برسد.
3. استاندارد خروجی تصفیه خانه فاضلاب: در زمان طراحی سیستم تصفیه فاضلاب بیمارستانی باید خطرات و آلودگی‌های موجود در پساب را کاهش داد. به‌طوری که بتوان از آن برای آبیاری زمین‌ها و درختان غیرمثمر اطراف بیمارستان استفاده کرد.

در کنار نکات ذکر شده در بالا موارد دیگری که باید برای طراحی سیستم پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی در نظر گرفته شود شامل فاکتورهای زیر می باشد:

1. مکان نصب پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی باید در فضایی وسیع و دور از فضای احداث ساختمان های مسکونی، لوله های آب لوله کشی مخصوص آب آشامیدنی صورت گیرد. همچنین نصب پکیج باید در خاک هایی که بسیار نرم هستند و یا در معرض خطر سیلاب قرار دارند صورت نگیرد.
2. به کار بردن زیر ساخت های پشتیبان و تعمیرات با کیفیت: برای نصب پکیج فاضلاب بیمارستانی باید از تجهیزات و زیرساخت های پشتیبانی با کیفیت استفاده شود که در زمان تهیه این زیر ساخت های بیمارستانی و کلینیک ها باید آن را از شرکت معتبر و شناخته شده ای تهیه کنید تا استاندارد و دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی در آن رعایت شده باشد.

منابع فاضلاب بیمارستانی جهت تصفیه با پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی

برای بررسی بهتر فاضلاب بیمارستانی بهتر است با دسته بندی های مختلف فاضلاب بیمارستانی بر اساس منابع تولید کننده فاضلاب بیمارستانی آشنا باشیم. منابع تولید کننده فاضلاب بیمارستانی به سه دسته تقسیم می شوند که شامل موارد زیر می باشد:

آب سیاه (Blackwater)

آبی سیاه به فاضلاب بیمارستانی بسیار آلوده گفته می شود که حاوی باقی مانده های مواد غذایی، مواد سمی شیمیایی و مواد دفعی بدن بیماران هست.

آب خاکستری (Greywater)

آب خاکستری از درجه آلودگی کمتری برخوردار است و شامل فاضلاب های تولید شده در بخش فرآیندهای آزمایشگاهی، خشکشویی، شستشوی لباس ها، شستشوی فیلم های عکسبرداری و غیره می باشد.

آب باران یا رواناب (Stormwater)

آب جمع آوری شده از سقف، حیاط، زمین بیمارستان است که بعد از تصفیه فاضلاب می تواند به طور مستقیم برای آبیاری زمین ها و سرویس های بهداشتی بیمارستان مورد استفاده قرار می گیرد. منابع تولید کننده فاضلاب بیمارستانی شامل موارد زیر می باشد:

• سالن های غذاخوری و آشپزخانه ها
• مراکز لباسشویی بیمارستان
• بخش های دندانپزشکی
• آزمایشگاه های تحقیقاتی و تشخیص طبی
• اتاق عمل، CCU ،ICU، واحد دیالیز و رادیولوژی
• پساب تولید شده در مراکز مهندسی و تعمیر قطعات

خطرات فاضلاب بیمارستانی

چنان‌چه آشنایی کامل با خطرات این پساب‌های بیمارستانی خصوصاً در سیستم بهداشتی کشورهای در حال توسعه وجود داشته باشد، مسئولان را به فکر وامی‌دارد تا به فکر تهیه تجهیزات مربوط به پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی بیفتند. خطرات فاضلاب بیمارستانی عبارت اند از:

1. اولین مسئله ای که این فاضلاب ها ایجاد می کنند آلوده کردن منابع آب زیر زمینی و محلی می باشد.
2. آلوده کردن محیط زیست جانوری و گیاهی خصوصا در کشورهایی که تصفیه پیشرفته فاضلاب بیمارستانی را ندارند و این فاضلاب را با فاضلاب بیمارستانی ترکیب می کنند و این ترکیب وارد رودخانه می شود.
3. استفاده از روش های نامناسب تصفیه فاضلاب بیمارستانی سبب ورود درصد بالایی از مواد دارویی در پساب بیمارستان ها می شود و در نهایت ورود این مواد به طبیعت می گردد. بازگشت این مواد دارویی، که ساختار نسبتا مقاومی دارند، به داخل محیط زیست سبب ایجاد بیماری ها و اختلالات مختلف غدد داخلی می شود.
4. در زمانی که فاضلاب وارد دریاچه و رودخانه های می گردد، جلبک های موجود در دریاچه ترکیبات موجود در پساب بیمارستانی را مورد استفاده قرار می دهند که این امر سبب افزایش جمعیت جلبک ها، افزایش مصرف اکسیژن و تولید بیوتوکسین می شود.
5. جیوه و فلزات سنگین موجود در پساب بیمارستانی سبب ایجاد مسمومیت در محیط زیست می گردد. همچنین در این فاضلاب آنتی بیوتیک های تجزیه نشده نیز وجود دارد که منجر به جهش پاتوژن ها و ایجاد گونه های مقاوم به آنتی بیوتیک می گردد.
6. ورود پساب به محیط زیست سبب افزایش تعداد پارازیت ها، کرم های حلقوی و ناقلین بیماری در محیط زیست می گردد.
7. هدر رفت منابع آبی یکی دیگر از اثرات سوء عدم تصفیه پساب بیمارستانی می باشد، چرا که با تصفیه پساب بیمارستانی می توان آن را دوباره مورد استفاده قرار داد و در مصرف آب صرفه جویی کرد.

نقش داروها در فاضلاب بیمارستانی

داروهایی که فقط با تجویز پزشک قابل تهیه هستند و یا داروهایی که فقط در بیمارستان ها در دسترس و قابل تزریق هستند از اجزای مهم پساب بیمارستانی را تشکیل می دهند که لازم است توسط پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی پیشرفته حتما تصفیه شوند و به خوبی متابولیزه گردند. چنانچه تصفیه این داروها در فاضلاب صورت نگیرد اثرات مخربی روی طبیعت و اکوسیستم دارند، لازم به ذکر است که داروهایی که مصرف عمومی دارند نیز در فاضلاب شهری و خانگی دیده می شوند. بسته به نوع و میزان دوام داروها، چیزی بین ۸۰-۴۰ درصد دارو بدون تغییر از طریق روش های مختلف از بدن دفع می شود.

داروهای محلول در چربی نیز در فاضلاب بیمارستان ها حل نمی شوند و وارد چرخه محیط زیست می شوند و چنانچه تصفیه فاضلاب بیمارستانی انجام نشود، اثرات مخربی روی محیط زیست دارد. ضمن اینکه برخی داروها از همان ابتدا به صورتی فرموله می شوند که از دوام زیادی برخوردار هستند، پایداری این داروها سبب می شود تا زمان زیادی در محیط زیست باقی بمانند و این امر نیز سبب می شود نقش تصفیه فاضلاب خانگی پررنگ تر و حیاتی تر گردد. داروهایی چون داروهای هورمونی، آنتی بیوتیک ها، داروهای رادیو اکتیو مانند ید و عوامل سرکوب کننده رشد از جمله داروهای موجود در فاضلاب بیمارستانی است که روی محیط زیست اثر بدی دارند.

انواع فاضلاب‌های بیمارستانی

در پساب بیمارستانی میکروارگانیسم‌های خطرناکی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، میکروب‌ها و قارچ‌ها وجود دارند. در تصفیه فاضلاب بیمارستانی لازم است پیش تصفیه مواد مایع و جامد صورت گیرد. سازمان بهداشت جهانی دستورالعمل‌های بهداشتی جهت کاهش خطرات فاضلاب بیمارستانی و تصفیه آن را به‌عنوان فرایند پایین‌دست (Downstream) در نظر می‌گیرد.

• دفع بهداشتی مواد پزشکی آزمایشگاهی

برای دفع مواد پزشکی باید خنثی کردن با اسید و باز، فیلتراسیون، رسوب‌گذاری و اتوکلاو را انجام داد و فاضلاب بیمارستانی را دفع کرد.

• فاضلاب ناشی از استفراغ و مدفوع

برای فاضلاب ناشی از استفراغ و مدفوع باید ۶ ساعت، محلول کلسیم هیدروکسید با نسبت ۱ به ۲، برای فاضلاب ناشی از ادرار ۲ ساعت نسبت ۱ به ۱ از هیدروکسید کلسیم استفاده شود. سپس باید این فاضلاب به مخزن سپتیک منتقل شوند.

• مایعات خونی

چنانچه بعد از انجام آزمایشات مواد خطرناک و آسیب‌رسانی در مایعات خونی وجود داشته باشد باید این مایعات را حرارت داد و بعد از حرارت‌دهی آن را به مخزن تصفیه انتقال داد. این ترکیبات فاقد مواد خطرناک هستند می توان آن را مستقیما به مخزن سپتیک منتقل کرد.

• مواد دندانپزشکی

اگر در بیمارستان بخش دندانپزشکی وجود دارد باید مواد آمالگام و جیوه وارد مخازن تصفیه پساب بیمارستانی نشوند و در سینک‌های جداگانه ذخیره شوند.

• دفع بهداشتی مواد بخش رادیوتراپی

برای دفع مواد بخش رادیوتراپی مانند ادرار بیماران که تحت درمان اسکن تیروئید با مواد ید رادیو اکتیو بودند براساس دستورالعمل‌های دفع بهداشتی باید در ظروف امنی قرار گیرند و بعد از کاهش غلظت مواد مؤثر، این فاضلاب را به مخزن تصفیه فاضلاب بیمارستانی منتقل کرد.

• مواد دفعی سالن‌های غذاخوری و آشپزخانه بیمارستان

مواد دفعی تولید شده در این بخش را می‌توان با استفاده از فیلترهای ویژه‌ای پیش‌تصفیه کرد. در پیش‌تصفیه روغن و سایر مواد معلق که در آب حل نمی‌شوند گرفته می‌شوند و سپس آن‌ها را دفع می‌کنند.

رویکردهای پیش رو در مواجهه با تصفیه پساب بیمارستان

از آنجایی که در پساب بیمارستان مواد خطرناک و سمی زیادی وجود دارد تصفیه فاضلاب بیمارستانی از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است که چنانچه تصفیه صورت نگیرد یا روش درستی برای تصفیه این فاضلاب به کار گرفته نشود سبب آلودگی محیط زیست و گسترش انواع بیماری های جدید می گردد. به همین جهت وجود یک پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی که از تکنولوژی روز دنیا بهره مند باشد در مقایسه با پکیج تصفیه فاضلاب خانگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. رویکرد های مختلفی که برای تصفیه فاضلاب از گذشته تا امروز به کار  گرفته شد به شرح زیر است:

1. دفع مستقیم (Direct disposal): این روش یک روش قدیمی و منسوخ شده محسوب می شود که کلیه کشورها نباید از آن استفاده کنند.
2. ترکیب با فاضلاب شهری (Centralized  یا Mixed with municipal sewage): در روش ترکیبی کلیه فاضلاب های خانگی، صنعتی، بیمارستانی و کشاورزی با فاضلاب مشترک شهری ترکیب می شوند. استفاده از این روش در کشورهای در حال توسعه متداول است و در این روش سیستم کار آمدی برای تصفیه فاضلاب به طور پیشرفته وجود ندارد.
3. تصفیه پیشرفته فاضلاب بیمارستان (On-site treatment) و تخلیه آن در محیط: این روش یک روش مقرون به صرفه و کارآمد و پیشرفته جهت تصفیه پساب بیمارستانی می باشد.
4. پیش تصفیه و تصفیه مجدد پساب بیمارستانی در محل از طریق ترکیب کردن فاضلاب بیمارستانی با فاضلاب شهری: در این روش فوق پیشرفته، ۹۹ درصد فاضلاب تصفیه می شود بدین ترتیب دیگر خطر محیط زیست را تهدید نمی کند. در مقایسه با روش سوم که در بالا توضیح داده شد هزینه آن خیلی بالاست. به همین جهت روش سوم در بیشتر کشورهای دنیا  به کار گرفته می شود.

مزایای پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان

1. جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست و هم‌چنین حفظ جمعیت جانوری و گیاهی موجود در محیط‌زیست بسیار حائز اهمیت است.
2. استفاده از این پکیج از شیوع انواع بیماری و در نتیجه ورود مواد آلوده و سمی به محیط‌زیست جلوگیری می‌کند.
3. استفاده از این سیستم روشی مقرون‌به‌صرفه و کارآمد است و هزینه‌های نگهداری آن نیز معقول و منطقی است.
4. با تصفیه مواد مضری که به چرخه طبیعت وارد می‌شوند خیلی کم می‌شود و یا به‌طور کامل از بین می‌روند.
5. در نتیجه استفاده از پکیج تصفیه میزان آلودگی‌هایی که به طبیعت وارد می‌شود، کاهش پیدا می‌کند و این امر سبب کاهش هزینه‌های دولت جهت تهیه سیستم‌های پیشرفته رفع  آلودگی‌های موجود در محیط‌زیست می‌شود.
6. چون پساب تصفیه‌شده بیمارستانی دوباره قابل استفاده است از این طریق می‌توان به حفظ منابع آبی کشور کمک کرد و با بحران کم آبی مقابله کرد.
7. در فرآیند لجن فعال که لجن های ثانویه بازیافت می شوند این لجن ها از مواد زیست تجزیه پذیر بالایی برخوردار هستند و این مواد را می توان با استفاده از باکتری های بی هوازی در دمای ۳۵ درجه سانتی گراد در یک محفظه قرار داد و آن را تجزیه کرد. در نتیجه انجام چنین فرآیندی مقادیر زیادی گاز متان تولید می شود که از آن می توان برای تولید برق استفاده کرد. همچنین این متان تولید شده برای تامین برق دستگاه تصفیه فاضلاب بیمارستانی نیز مورد استفاده قرار می گرد و وابستگی به سوخت های تجدید ناپذیر مانند سوخت فسیلی کاهش پیدا می کند.
8. لجن های تولید شده از مرحله قبل را می توان خشک کرد و به کود طبیعی تبدیل کرد. این کود های طبیعی در بخش کشاورزی و جهت افزایش تولید محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. کاهش استفاده از کود های شیمیایی و آلودگی محیط زیست یکی از فواید و اهمیت های مهم  جهت تصفیه فاضلاب می باشد.

راهنمای طراحی پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان

از آنجائی که میزان مصرف آب در سیستم های بیمارستانی خیلی زیاد است در نتیجه میزان پساب تولید شده در بیمارستان (Hospital wastwater) نیز بسیار بالاست و  استفاده از سیستم تصفیه فاضلاب بیمارستانی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. متاسفانه در کشورهای در حال توسعه به نصب و تهیه این سیستم ها توجه چندانی نمی شود و خیلی از بیمارستان ها فاقد سیستم پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستانی هستند. به دلیل این که در این کشورها سیستم تصفیه فاضلاب بیمارستانی وجود ندارد انواع مختلف آلودگی های میکروبی، ویروسی، قارچی و غیره به محیط زیست وارد می شود و زندگی موجودات آبزی و خشکزی را به خطر می اندازد و انواع مختلف بیماری ها در طی زمان به سرعت انتشار پیدا می کند. در ادامه قصد داریم در خصوص سیر تحول سیستم تصفیه پساب بیمارستانی جهت حذف درصد بسیار زیادی از مواد آلاینده و بیماری زا پساب بیمارستانی توضیح دهیم:

1. تخلیه مستقیم تصفیه فاضلاب بیمارستانی: این روش در گذشته کاربرد داشته ولی اکنون منسوخ شده است.
2. تصفیه پساب بیمارستانی با روش مخلوط کردن پساب با فاضلاب شهری که متاسفانه این روش هنوز به کار گرفته می شود.
3. یکی از اقتصادی ترین روش ها و در عین حال  روش مناسب برای تصفیه پساب بیمارستانی استفاده از سیستم تصفیه پساب در محل (on-site) است که بعد از تخلیه در محیط زیست تصفیه صورت می گیرد.
4. اما بهترین و مناسب ترین روش برای تصفیه فاضلاب شهری استفاده از روش پیش تصفیه (on-site) می باشد که در این روش بعد از مخلوط کردن پساب بیمارستانی با فاضلاب شهری تصفیه صورت می گیرد و این روش در مقایسه با روش سوم بسیار پر هزینه تر است و در عین حال بسیار موثر تر از روش سوم در کاهش خطرات پساب عمل می کند.