مخازن ذخیره سازی در فعالیت‌های صنعتی نقش اساسی دارد. به‌عنوان مثال در صنایع مختلف پتروشیمی برای نگهداری گاز و نفت از مخازن استفاده می‌کنند. در صنعت تصفیه آب و پساب بعد از تصفیه کامل، مایعات در درون این مخازن نگهداری می‌شود تا در معرض نور خورشید و اکسیژن قرار نگیرد. مخازن انواع مختلفی از نظر تصفیه آبوفاضلاب دارد که عبارت اند از : مخازن پلی اتن، ماده پلیمری و پلی اتیلن هستند. از این پلیمرها در ساخت پلاستیک نیز استفاده می‌شود.
فهرست مطالب
مخزن ذخیره چیست؟
مخزن ذخیره ، ظرفی برای نگهداری سیالات، ذخیره‌سازی و جمع‌آوری مایعات، نگهداری سیالات اسیدی، ذخیره‌سازی آب و … طراحی و تولید می‌شود. مخزن‌های پلیمری کاربردهای بسیاری در سراسر جهان دارد. این مخازن دارای اشکال ثابتی نیستند. منبع‌ها بر اساس اشکال هندسی یا مواد اولیه آن مورد استفاده قرار میگیرد. سیالاتی که داخل آن قرار است نگهداری شود و محیطی که مخزن در آن قرار میگیرد با هم متفاوتند. برای مثال مخازن پلیمری به انواع سپتیک تانک، پلی اتیلن و فایبر گلاس و در دسته‌بندی دیگر به انواع تک لایه، دو لایه، سه لایه تقسیم‌بندی می‌شوند. تانک‌های ذخیره‌سازی آب و مواد شیمیایی در صنایع گوناگونی اعم از نگهداری نفت و گاز، صنایع غذایی، نگهداری مواد شیمیایی و اسیدی، تصفیه آبوفاضلاب کاربرد دارند.
مخازن آبوفاضلاب
از آن‌جایی که از اسم این مخازن مشخص است، این مخازن از پلی اتیلن ساخته می‌شوند. این مخازن در مقابل خوردگی مقاومند و چون هزینه‌ی آن‌ها پایین‌تر است در بیشتر صنایع کاربرد دارند. اگر از نظر مقاومت دمایی این مخازن را بررسی کنیم، در دمای ۱۱۰ درجه سلسیوس به‌خوبی عمل می‌کنند اما در دمای بالاتر از آن از نظر مقاومت دمایی کاهش می‌یابند.
به‌همین دلیل این مخازن برای هیدروکربن‌های هالوژنه مناسب نیستند اما مخازن پلی پروپیلن که نوعی از مخازن نگهداری هستند یک پلیمر ترموپلاستیک محسوب می‌شوند که از مونومرهای همین نوع پروپن ساخته شده‌اند. از ویژگی‌های این نوع از مخازن می‌توان به این اشاره کرد که ساختاری بلوری دارند و از پلی اتن‌های مقاوم ساخته شده‌اند. مخازن پلی پروپیلن برای نگهداری موادی که به دماهای بالاتری نیاز دارند بسیار مناسب هستند.
انواع مخازن ذخیره سازی تجهیزات ثابت صنایع نیروگاهی، پتروشیمی و پالایشگاهی
مخازن لوله شاپ در دو نوع مخازن تحت فشار و مخازن ذخیره دسته‌بندی می‌شوند.
مخازن ذخیره
انواع منابع ذخیره هوایی، ذخیره آب و مواد سوختی در صنایع مخازن ذخیره نامیده می‌شود.
مخازن تحت فشار
مخازن تحت فشار به دو گروه فشار ثابت و سیار تقسیم می‌شود. از این مخزن ذخیره در صنایع مختلف اعم از نیروگاه، صنایع غذایی، صنایع هوای فشرده استفاده می‌شود. مخازن سیار جهت حمل محصولات نفتی و گازی و مواد مضر سمی و آتش‌زا مورد استفاده قرار میگیرد. مخازن ثابت از لحاظ شکل ظاهری خود به دو نوع عمودی و افقی تقسیم می‌شوند که هر نوع با توجه به کاربرد و شرایط مکان و موارد مصرف خاص انتخاب می‌شوند.
مخزن آب grp
از ویژگی‌های منبع‌های آب مقاومت در برابر خوردگی یا ایجاد پسماند و یا خوردگی در مقابل هوا است. برای همین مواد grp در این مورد بهترین کارکرد را دارند. این حالت مخازن مقاومت مناسبی در مقابل گرما و سرمای شدید دارند و مهم‌تر از همه مانند فولاد نیازی به روکشی مثل گالوانیزه ندارند که در برابر اکسایش مقاوم باشند. این ویژگی این نوع مخازن باعث شده است که در برابر مواد شیمیایی و پسماند مقاومت نشان دهد برای همین در صنایع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرند . نوع دیگری از مخازن نیز وجود دارد که به‌صورت زیرزمینی استفاده می‌شوند و از جنس فایبرگلاس و یا حتی پلاستیک هستند.
مخزن کامپوزیتی آب
از این نوع مخازن بیشتر در سیستم‌های تصفیه فاضلابی استفاده می‌کنند تا جلوی ذرات بزرگتری که بعد از تصفیه پسماندها ایجاد می‌شوند را بگیرد که امکان ورودشان به سیستم وجود نداشته باشد. با این عمل می‌توان جلوی گرفتگی لوله‌های فاضلاب را گرفت. این نوع مخازن یا همان مخازن سپتیک تانک‌ها از جمله مخازنی هستند که می‌توانند در صنایع تصفیه آبوفاضلاب مورداستفاده قرار بگیرند .
نکته قابل توجه این است که در این نوع مخازن با کنترل جریان هوا، تصفیه به شکل بی‌هوازی انجام می‌شود. از مخزن ذخیره سپتیک تانک‌ها در مناطقی استفاده می‌شود که تصفیه فاضلاب به‌صورت حرفه‌ای امکان‌پذیر نیست. به‌طور مثال در روستاها و یا سایر شهرستان های دارای نقاط دور افتاده این امکانات میسر نیست. مخازن فایبرگلاس به‌صورت زیرزمینی قرار می‌گیرند. در صورتی که جنس آن‌ها مناسب نباشد ممکن است موجب آلودگی آب‌های زیر زمینی نیز بشوند.
مخازن اسیدی
از انواع مخازن می‌توان به مخازن اسیدی اشاره کرد. مخزن ذخیره اسید در برابر خوردگی، حاصل از اسید مقاوم هستند. این نوع منابع در برابر نور مقاومند و نور را از خود عبور نمی‌دهند. به‌دلیل خورنده بودن اسید و فشار بالا ممکن است مشکلاتی برای مخازن ایجاد شود و این فشار به بدنه مخزن وارد شود.
به همین دلیل این مخازن نسبت به فشار هم مقاوم هستند. مخزن ذخیره اسید اولین مخزنی است که برای نگهداری مواد ساخته شده است و روی این مخازن با لایه‌ای از گالوانیزه پوشیده شده است. این مخازن با داشتن بدنه مستحکم و مقاوم در برابر خوردگی برای بسیاری از موارد در صنعت مناسب هستند. یکی از معایب این مخازن قیمت بالای آن‌ها است که باعث می‌شود استفاده ار آن‌ها مقرون‌به صرفه نباشد.
مخازن نگهداری مواد شیمیایی
مخازن موجود در صنعت برای نگهداری بسیاری از مواد شیمیایی مناسب هستند. در تصفیه آب و پسماند از مواد شیمیایی استفاده می‌شود. وظیفه اصلی این مخازن این است که از خوردگی حاصل از مواد داخلش محافظت کند. به‌عنوان مثال اگر در داخل مخازن مواد آتش‌زا نگهداری می‌شود این مخزن حتما باید دارای ویژگی عایق در مقابل نور و حرارت باشد یا مثلاً اگر داخل مخزن مواد سمی نگهداری می‌شود این مخزن حتما باید مقاومت لازم را در مقابل اسید داشته باشد تا نشتی ایجاد نکند. در هنگام تصفیه آب و پساب که از مواد شیمیایی استفاده می‌شود، این مواد با کارایی‌های خاصی وارد مخزن می‌شود.
از تجهیزات مهمی که همیشه در کنار مخازن وجود دارد می‌توان به پمپ مواد شیمیایی اشاره کرد طوری که این پمپ مواد شیمیایی با دقت و در زمان‌های مشخص خود به آب وارد می‌شود.
تجهیزات ساخت و تولید مخازن
انواع سیستم‌های موردنیاز که در داخل مخازن استفاده می‌شود ، عبارتند از : لوله‌های پلی اتیلن، لوله‌های فلزی، اتصالات پلی اتیلن، ازن ژنراتور، چربی گیر، دیفیوزر هوادهی.
لوله‌های پلی اتیلن
لوله‌های پلی اتیلن، لوله‌هایی انعطاف‌پذیر هستند که برای انتقال دادن گازها، مایعات و سیلاب‌ها استفاده می‌شوند. این لوله‌ها در مخزن ذخیره در دمای پایین‌تر هم انعطاف‌پذیرند و به خاطر داشتن ساختاری مقاوم و نفوذناپذیر در برابر مایعات و ذرات موجود، برای انتقال آب بسیار مناسب هستند. این لوله‌ها با دمای مناسب خوراک ساخته می‌شوند بنابراین حتی اگر دچار نشتی هم بشوند و محلول وارد آب شود باز هم سمی نخواهند بود و مشکلی ایجاد نمی‌شود.
لوله‌های پلی اتیلن به دلیل داشتن مقاومت و PH مناسب و از همه مهم‌تر، مقرون‌به‌صرفه بودن بسیار مناسب هستند. اگر از این لوله‌ها در مخازن ذخیره سازی زیر زمینی هم استفاده شود، در هنگام حفاری چون این لوله‌ها انعطاف‌پذیرند مشکلی به‌وجود نمی‌آید.
لوله‌های فلزی
لوله‌های فلزی در صنایع مختلف کارایی دارند. اولین مورد استفاده از این لوله‌ها، لوله‌های آبیاری کشاورزان در مزارع بود. برای این کار در ابتدا از لوله‌های خشتی بعدها بامبو و مدتی بعد از جنس سرب و امروزه از لوله‌های فلزی استفاده می‌شود. به‌دلیل اینکه لوله‌های فلزی بیشتر در مقابل آب و هوا قرار دارند یک لایه رنگ ضدزنگ بر روی آن زده می‌شود تا در برابر خوردگی مقاوم باشند. از این لوله‌ها علاوه بر مخزن ذخیره در انتقال آب، گاز و نگهداری از سیم‌های حساس استفاده می‌شود.
اتصالات پلی اتیلن
یکی دیگر از تجهیزات در ساخت مخازن، اتصالات پلی اتیلن است. در این نوع اتصالات ابتدا دو سر لوله گرم و بهم متصل می‌شود. در این اتصالات حتماً باید لوله‌ها همگن باشند. این مورد زمانی کارایی دارد که کل سیستم از پلی اتیلن باشد. اتصالات فولادی هم وجود دارد که در ساختار آن‌ها از فولاد با لایه‌ای ضدزنگ استفاده می‌شود. البته برای انتقال آب این نوع لوله‌ها توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است رنگ ضدزنگ با واکنش‌هایی طعم آب را عوض کند.
ازن ژنراتور
از ویژگی اکسیدکنندگی برای گندزدایی استفاده می‌شود. از ازن ژنراتور برای تحقق این امر استفاده می‌شود. ازن ژنراتور به سیستم‌هایی برای افزایش سرعت عملکرد آن نیاز دارد تا گندزدایی با سرعت بیشتری انجام شود و در زمان تعیین شده به پایان برسد. ازن ژنراتور قادر است تا برای گندزدایی بهتر، ازن تولید و به آب وارد کند.
مخازن دارای ازن ژنراتور
از مخازن دارای ازن ژنراتور می‌توان در تصفیه آب استخرها استفاده کرد. دستگاه کمکی دیگر لامپ UV است که اشعه آن برای گندزدایی کارایی دارد. در بسیاری از مواقع مردم شباهت بین اشعه فرابنفش خورشید با اشعه UV را ندانند و در برخی موارد مثل گندزدایی و یا تصفیه آب و پساب و یا در فاضلاب بیمارستان‌ها و برای ضدعفونی کردن لباس‌ها از نور خورشید استفاده کنند.
برای خرید دستگاه ازن ساز و استعلام قیمت با مشاوران مهاب تماس حاصل نمایید.
چربی گیر
چربی گیرها می‌توانند آب و روغن را قبل تصفیه از هم جدا کنند. برای جدا کردن روغن از آب، از روغن‌های امولیسیونی، روغن‌های حل شده در آب و جامدها استفاده می‌کنند تا روغن به‌طور کامل بر سطح آب قرار گیرد. دستگاه‌های چربی گیر می‌توانند همه آلاینده‌ها را جدا کنند.
دیفیوزر هوادهی
وسیله کمکی دیگر دیفیوزر هوادهی نام دارد که معمولاً به شکل یک دیسک و یا به شکل لوله و یا صفحه یافت می‌شود.
از این وسیله جهت هوادهی یا به‌عبارتی هوارسانی برای آب و پساب و یا هر نوع ماده‌ای که در داخل مخازن ذخیره سازی وجود دارد قابل استفاده است. تا زمانی که اکسیژن به درستی به مواد برسد این دستگاه به‌طور صحیح کار می‌کند. دستگاه دیفیوزر هوادهی برای هوارسانی و تصفیه آب استخرهای پرورش ماهی‌ها بسیار مناسب هستند.
اگر یکی از این تجهیزات داخل سیستم به‌درستی کار نکنند امکان به خطر افتادن محیط‌زیست وجود دارد. پس اگر به فکر ایجاد مخازن در صنایع مختلف هستید حتما در انتخاب وسایل مورداستفاده دقت فرمایید.
