فرایند راکتور بیولوژیکی غشایی (MBR)
MBR معادل عبارت membrane bio reactor یا بیوراکتور غشایی است. فرایند تصفیه فاضلاب MBR نوعی از فرایند لجن فعال است با این تفاوت که مواد و ذرات با کمک ته‌نشینی و جدا شدن لجن در حوضچه‌های ته نشینی جدا نمی‌شوند. تمام مراحل این تصفیه فاضلاب با تلفیقی از تصفیه فیزیکی، تصفیه بیولوژیکی و از غشا و فیلتراسیون فاضلاب انجام می‌شود. تصفیه فاضلاب به روش MBR برای بسیاری از فاضلاب‌ها که بر اساس فرایند لجن فعال رشد معلق کار می‌کنند، کاربرد دارد.
فهرست مطالب
فرایند تصفیه فاضلاب MBR
در تصفیه فاضلاب صنعتی و تصفیه فاضلاب بهداشتی که فرایندهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب در آنها به‌کار رفته، میکروارگانیسم‌ها به‌صورت فعال در حال تصفیه و تجزیه مواد آلی موجود در پساب هستند. در تصفیه فاضلاب به روش MBR غشا در استخر هوادهی قرار داده شده است و منافذ این غشا توانایی جدا کردن ذرات به اندازه ۰.۱ تا ۰.۴ میکرومتر را دارد. در تصفیه فاضلاب به روش MBR سیستم غشا ویژه‌ای به جای قسمت زلال‌ساز یا واحد ته‌نشینی قرار داده می‌شود. در روش بیو راکتور غشایی MBR پمپ موجود در سیستم توانایی مکش فاضلاب را از غشا را ایجاد می‌کند. پکیج تصفیه فاضلاب دارای تنوعی از فرایندها است که در تصفیه فاضلاب به روش MBR مبنای کار عبور جریان فاضلاب از غشا است.
فیلترهایی که در این روش تسویه مورداستفاده قرار می‌گیرند، شامل میکروفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون هستند. این فیلترها از مواد پلیمری ساخته شده‌اند که تأثیر و کاربرد بسیار زیادی در تصفیه فاضلاب‌های شهری دارند.
فرایند تصفیه فاضلاب MBR
فرایند تصفیه فاضلاب MBR همان فرایند راکتور بیولوژیکی غشایی است و شباهت بسیار زیادی به مراحل تصفیه بیولوژیکی لجن فعال دارد. این فرایند دارای سه مرحله هوادهی، جدا کردن لجن و برگشت لجن است. در تصفیه فاضلاب به روش MBR به فاضلاب در حوضچه‌های هوادهی اکسیژن‌رسانی می‌شود و فعالیت میکروارگانیزم‌ها شروع و تجزیه مواد انجام می‌شود. در مرحله بعد فاضلاب و توده‌هایی که از تجزیه مواد به جا مانده‌اند از غشا با کمک نیروی پمپ عبور می‌کند و تصفیه فاضلاب انجام می‌شود.
پکیج تصفیه فاضلاب با فرایند MBR
در بیو راکتور غشایی MBR فرایند لجن فعال در کنار سیستم غشا مستغرق فعالیت می‌کند. در واقع به جای فرایند لجن فعال در پکیج تصفیه فاضلاب با فرایند MBR بخش‌های هوادهی و ته‌نشینی و غشا در یک سیستم در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. در تصفیه فاضلاب به روش MBR به جای مخزن ته‌نشینی ثانویه ممبران قرار گرفته است. شرکت تصفیه آب‌وفاضلاب توانایی طراحی و مشاوره انواع پکیج‌های تصفیه آب و فاضلاب را دارد. گروه مهندسین مهاب یکی از این شرکت‌ها است که توانایی تولید انواع پکیج‌ها را برای تصفیه فاضلاب دارد.
کاربردهای فرایند ممبران بیوراکتور یا MBR
- برای تصفیه فاضلاب‌هایی که دارای حجم و بار آلودگی بالایی باشند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- برای بهبود راندمان کاری تصفیه‌خانه‌ها این سیستم تصفیه به تصفیه‌خانه اضافه می‌شود.
- برای فاضلاب‌هایی که مقدار آمونیوم بالایی دارند، استفاده از تصفیه فاضلاب به روش MBR مورد نیاز است.
- مکان‌هایی که فضای کمی برای سیستم تصفیه‌خانه دارند.
- با این روش می‌توان از پساب تصفیه شده دوباره استفاده کرد.
عوامل مؤثر در قیمت تصفیه فاضلاب MBR
عواملی که می‌تواند در قیمت این پکیج اثرگذار باشد حجم سیستم است که برای فاضلاب موجود طراحی می‌شود. در واقع نوع فاضلاب از نظر آلایندگی و حجم پساب می‌تواند در مواد اولیه‌ای که برای ساخت پکیج مورد نیاز تغییر ایجاد نماید و مؤثر باشد.
● مدول الیاف توخالی Hollow Fiber Modules
● مدول صفحه ای مسطح Flat Sheet Modules
● مدول الیاف توخالی Hollow Fiber Modules
مدول الیاف توخالی دارای انعطاف‌پذیری است و چسبندگی بسیار کمی نسبت به لجن موجود در حوضچه‌ها دارد. مدول الیاف توخالی با شستشوی معکوس می‌تواند شستشوی که در زمان مشخصی انجام شده است را به تعویق اندازد. سطح بزرگ‌تری از غشا را برای سیستم فراهم کند.
● مدول صفحه ای مسطح Flat Sheet Modules
در مدول صفحه‌ای مسطح جریان سیال بهتر انجام می‌شود ولی در نوع لوله‌ای فشار آب بسیار کمتر می‌شود. مدول‌های صفحه‌ای قابلیت شستشوی برعکس را ندارد.
انواع غشاهای مورد استفاده در MBR
- مارپیچی
- صفحه و قاب
- فیبر توخالی
- لوله‌ای
- دیسک دوار
مهم‌ترین آنها نوع لوله‌ای و فیبر تو خالی مورداستفاده است. نوع لوله‌ای دارای منافذ داخلی است و بعد از اینکه فاضلاب با فشار به داخل لوله جریان پیدا کرد به شکل عمود بر غشا از آن خارج می‌شود. این نوع از غشاها نسبت سطح به حجم کمی دارند و برای فاضلاب‌هایی که ذرات و مواد معلق بالای دارند مناسبند. نسبت سطح به حجم در غشاهای الیافی بسیار بیشتر است و احتمال گرفتگی در این نوع غشاها بیشتر است. غشاهای مستغرق معمولاً از این نوع هستند. غشاهای تو خالی از جنس PVDF و قطر فیبرها دارای قطر خارجی ۱.۲ میلی‌متر و قطر داخلی ۰. میلی‌متر است. سایز حفره‌ها در غشا : ۰.۰۴تا ۰.۰۸ میکرومترند. محدوده PH: 1-10 است و بیشترین دمای کاری:۴۰˚C است. نرخ جریان در این غشاها :۲۵-۱۵ Lit/m2/h است.
انواع سیستم ممبران
سیستم فیلترکننده یا غشا می‌تواند در داخل راکتور قرار بگیرد و در شکل‌های مختلف لوله‌ای و یا صفحات صافی باشند در این سیستم بک‌واش وجود دارد که با برگشت آب از گرفتگی منافذ جلوگیری می‌کند. ممکن است غشا در خارج از راکتور نیز قرار بگیرد و ماده مورد نظر برای تصفیه از چندین سیستم عبور داده می‌شود و دوباره به سیستم بیولوژیکی اولیه برگشت داده می‌شود. گروه مهندسین مهاب سازنده انواع پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی کامل MBR است که با تخصص کافی ارائه‌دهنده بهترین سیستم‌ها برای مکان‌های مختلف است. پکیج تصفیه آب و فاضلاب مهاب از کامل‌ترین و بهترین روش‌های تصفیه فاضلاب است.
