کنسرو کردن مواد غذایی به معنای نگه داری آن برای مدت زمان کوتاهی است. برای این کار راه های مختلف و زیادی وجود دارد که هر کدام مزایا و معایبی دارند و در ادامه به بررسی ان ها خواهیم پرداخت.
تصفیه فاضلاب صنعت کنسروسازی
یکی از پرکاربرد ترین روش ها استفاده از حرارت و تقلید برای نگه داری مواد غذایی است که این روش از سال های گذشته تا به امروز بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. یکی دیگر از روش های کم هزینه نگهداری ماده غذایی در قوطی های فلزی است. البته شایع ترین روش در گذشته برای نگه داری مواد غذایی خشک و فریز کردن آن ها بوده است. این دو روش به دلیل مزایایی که دارند هم اکنون هم مورد استفاده قرار می گیرند. اگر بخواهیم به موادی که در فرایند تصفیه فاضلاب کمپوت میوه موثر است اشاره کنیم می توان به نمک و سرکه و خیار شور و ترشی اشاره کرد.
فهرست مطالب
فرآیندهای کنسرو کردن ماده غذایی
- ابتدایی ترین و اولین کار جدا کردن خاک، مواد خارجی، میوه های خشک شده، حشرات و مواد شیمیایی باقیمانده از مواد سالم است
- دسته بندی براساس رنگ و درجه رسیدگی میوه ها
- ایجاد برش به منظور حذف قسمت های لک دار
- پوست گیری و هسته گیری
- شست و شو با مواد قلیایی رقیق
- استفاده از آب با فشار بالا برای حذف پوست میوه و قلیای اضافی
- کنسروسازی و بسته بندی

ضرورت پکیج تصفیه فاضلاب کنسروسازی
در سال های اخیر جمعیت جهان در حال رشد بوده است و به همین دلیل تامین غذای مناسب برای این جمعیت مهمترین دغدغه صاحبان قدرت است. طبق آمار رسمی امروزه ۸۲۰ میلیون نفر از جمعیت جهان دارای مشکل غذایی هستند و غذای مناسب در دسترس آن ها نیست. به همین دلیل هر روزه ضرورت استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی کنسروسازی افزایش می یابد. به همین دلیل روز به روز واحد هایی که فعالیت آن ها مرتبط به مواد غذایی است در حال گسترش است.
روش تصفیه فاضلاب کنسروسازی
مهم ترین ویژگی های محصولات غذایی فصلی بودن آن ها است. امروزه کشور ما بر خلاف کشور های توسعه یافته فرایند کنسروسازی بیشتر به صورت دستی انجام می شود. اما با همه ی اینها برای تصفیه فاضلاب صنعت کنسروسازی یک روش کلی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
مقدمات و آماده سازی:
اولین کاری که هر کسی بعد از خرید مواد غذایی انجام می دهد شست و شوی آن است. در صنعت هم دقیقا همین اتفاق رخ می دهد. اولین کاری که در فرایند کنسروسازی رخ می دهد. طبیعی است در این مرحله پساب و گرد و غبار زیادی جمع شود.
آماده سازی کنسرو:
پس از شست و شوی ماده باید به سراغ کندن و حذف کردن شاخ و برگ ماده برویم. این مرحله تا حدودی به مرحله اول یعنی شیت و شوی ماده شبیه است. البته در برخی مواد که لازم است پوست ماده هم کنده می شود.
پخت و بلانچینگ:
برای جلوگیری از انجام واکنش های شیمیایی و مخرب لازم است فرایندی با عنوان بلانچینگ صورت می گیرد. این فرایند از تغییر و تحلیل رفتن رنگ و مزه ی مواد جلوگیری می کند. روش انجام این فرایند به این صورت است که سبزی را در برابر حرارت یا در آب جوش قرار می دهند تا آنزیم های مخرب و واکنش گرای آن از بین برود. البته این نکته را باید یادآور شد که برخی از مواد پیش از تصفیه فاضلاب کنسروسازی لازم است پخته شوند و یکی از شاخص ترین موارد رب گوجه فرنگی است.
پارامتر | فرآوری گوجه فرنگی |
دبی | ۱۳۰ |
PH | ۴.۳ |
قلیاییت بر حسب CACO3 | ۲۰۰ |
جامدات کل | ۱۷۶۰ |
جامدات محلول | ۱۳۲۰ |
جامدات معلق | ۴۴۰ |
BOD | ۱۲۶۰ |
COD | ۲۹۷۰ |
کلرید ها | ۱۶۰ |
سولفات ها | ۳۲ |
کلسیم | ۵۸.۴ |
منیزیم | ۲۰.۶ |
نیتروژن کل | ۱۶.۱ |
فسفر | ۲ |
عملیات نهایی:
در آخرین مرحله باید کار هایی نهایی مانند پر کردن قوطی و تخلیه هوا برای جلوگیری از انجام واکنش های ناخواسته و استریل کردن بسته بندی محصول انجام شود. حال برای نابود کردن باکتری های موجود در قوطی می توان از روش قرار دادن گوتی در اتوکلاو و یا وان آب جوش یا بن ماری استفاده کرد.
کمیت و کیفیت فاضلاب کنسرو سازی و کمپوت و آبمیوه
همان طور که گفته شد هر ماده غذایی در فصل خاصی عرضه می شود از همین رو مقدار پساب تولید شده در فرایند تصفیه فاضلاب کمپوت میوه متغیر است. البته یکی دیگر از عواملی که در تعیین مقدار پساب ایجاد شده تاثیر زیادی دارد نحوه و شیوه هر کارخانه است که با کارخانه دیگر متفاوت است. در ضمن نکته مهمی دیگری که وجود دارد این است که هر ماده غذایی به کنسرو ها مختلفی تقسیم می شود. برای مثال کنسرو گوجه فرنگی به دسته گوجه فرنگی پوست کنده شده و آب گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی تقسیم می شود که هر کدام پساب مشخصی را تولید می کند که با یکدیگر تفاوت فاحشی دارند. البته یکی دیگر از مواردی که در میزان آلاینده و پساب تولید شده موثر است و ما متاسفانه اطلاعات دقیقی نسبت به آن نداریم نوع دستگاه های مورد استفاده در کارخانجات است.
شرح | کمیت |
کمیت( لیتر به ازا هر کیلو سبزی یا میوه) | ۲-۶ |
pH | ۴-۱۱ |
مواد معلق شناور | ۵۰-۴۰۰ |
COD | ۴۵۰-۲۰۰۰ |
BOD | ۲۰۵-۸۰۰ |
ازت آلی | ۱۵-۴۵ |
فسفر | ۵-۱۵ |
چربی و روغن | ۱۰-۲۰ |
موارد مهم در صنعت کنسرو سازی
- برخی از کارخانجات برای کنسروسازی از دو روشی استفاده می کنند که پساب آن ها مضر است . این دو روش عبارت است از روش قلیایی و روش اسیدی. از روش قلیایی بیشتر برای کندن پوست میوه ها استفاده می کنند که باعث پدید امدن فاضلاب قلیایی می شود.
- نکته مهم دیگر این است که اکثر پساب ها دارای مواد قندی هستند و چندان غنی نیستند و فسفر قابل توجه نیستند.
- برخی از مواد در صنایع غذایی داری یک لایه پوست ضخیم هستند که این باعث غلیظ تر شدن پساب و در نتیجه افزایش درصد آلودگی می شود.
یکی از روش هایی که در سال های اخیر به دلیل ضریب عملکرد بسیار بالایش بسیار مورد توجه قرار گرفته است روش تصفیه بیولوژیکی است. چهار سیستم اصلی تصویری بیولوژیکی شامل موارد زیر است.
- فیلترهای بیولوژیکی
- روش لجن فعال شده
- استفاده از برکه های تثبیت
- بیوراکتور های چرخان
تصفیه فاضلاب در صنعت کنسرو ماهی
یکی از مهم ترین روش برای فرآوری محصولات دریایی از جمله ماهی برای قابلیت استفاده در مدت زمان بیشتری تهیه کنسرو آن است. در حال حاضر واحد های صنعتی مختلفی در زمینه تولید کنسرو ماهی فعالیت دارند که این واحد ها هر کدام به طور جداگانه به طور میانگین ۲۰روزانه مترمکعب فاضلاب تولید می کنند. این فاضلاب ها شامل خون، روغن، پوست، نمک و بافت های ماهی است. همچنین این فاضلاب ها دارای بار ارگانیک بسیار زیادی هستند. به همین خاطر تصفیه فاضلاب کارخانه کنسرو ماهی یکی از مهم ترین کارهایی است که باید انجام شود.
شرح فرایند تصفیه فاضلاب کنسرو سازی
فاضلاب های صنعتی تولید شده را در اولین مرحله باید از دانه گیر و آشغالگیر در تصفیه خانه عبور داده شوند. در مرحله بعد باید سراغ متعادل سازی رفت. البته این نکته را باید همیشه در ذهن خود داشته باشید باید هر چند وقت یکبار دانه های موجود در کف مخزن را جمع آوری و تخلیه کنید.